Năm 1953, Nha Bưu điện – Vô tuyến điện phát hành loại tem thiếu cước. Bưu điện không bán loại tem này để dán thư khi gửi đi mà chuyên dùng để thu cước phí những bưu phẩm đã gửi qua bưu điện nhưng không dán tem hoặc có dán nhưng không đủ giá cước quy định. Thông thường đối với những thư không đủ giá cước, bưu tá khi phát thư sẽ dán tem thiếu cước lên bì thư hoặc trao tem đó cho người nhận thư. Theo thể lệ của Bưu điện, người nhận thư thiếu cước phải trả gấp đôi số tiền cước thiếu cho người bưu tá, do vậy trường hợp phụ thu do thiếu cước thì mẫu tem T.T sẽ không có dấu hủy của bưu điện. Đó là lý do tại sao tem T.T lại không có tem chết hoặc tem CTO.
Tem thiếu cước hay tem phạt (Postage due, taxe) ở Việt Nam đã có từ thời Đông Dương. Bộ tem Bác Hồ bản đồ in đè T.T là bộ tem phạt đầu tiên của nhà nước V.N.D.C.C.H trước khi tem thiếu cước “Cái cân” được phát hành vào tháng 7/1955. Chữ T.T nằm trong khung hình thoi hoặc hình chữ nhật; hình thoi cũng có kiểu hình thoi đơn hoặc hình thoi kép, kích thước to nhỏ khác nhau; chữ TT có chữ to, chữ nhỏ. Màu sắc đen là chủ đạo, ngoài ra cũng có các màu khác như đỏ, tím, xanh, nâu. Vị trí tiêu đề thường ở góc dưới bên phải nhưng do đóng dấu thủ công nên cũng không cố định, khi ở giữa, khi ở bên phải, có trường hợp gối lên 2 con tem kề nhau.
Tem T.T được phát hành và sử dụng trên toàn miền Bắc cho tới Quảng Trị, mỗi một địa phương khác nhau đều có các con dấu T.T riêng bởi không có văn bản hướng dẫn về quy cách và tiêu chuẩn cụ thể. Cho nên mặc dù chỉ có 3 mẫu tem (100đ xanh, 100đ nâu và 200đ đỏ) và 2 giá mặt (100đ, 200đ) nhưng nội dung in đè T.T lại khá đa dạng về hình dạng, màu sắc và kích thước mà các danh mục tem bưu chính không chỉ Việt Nam và nước ngoài còn chưa nêu hết.
4 MẪU IN ĐÈ T.T PHÁT HÀNH 1953 TRONG CUỐN DANH MỤC TEM BƯU CHÍNH VIỆT NAM 1945-2005
Mẫu T.T nét đơn màu đỏ trên mẫu 100đ xanh không răng trong cuốn danh mục tem bưu chính Việt Nam 1945-2005
Mẫu T.T nét kép màu đen trên mẫu 100đ xanh không răng trong cuốn danh mục tem bưu chính Việt Nam 1945-2005
In đè T.T trên mẫu sản xuất tiết kiệm 100đ trong cuốn danh mục tem bưu chính Việt Nam 1945-2005
Sự khác biệt giữa in đè T.T trên bộ tem bác Hồ với bộ tem sản xuất tiết kiệm: tem bác Hồ in theo giá tiền Bộ tài chính trong khi bộ tem sản xuất tiết kiệm in theo giá tiền ngân hàng. Như vậy, khi sử dụng làm tem phạt cũng được tính theo đồng tiền in trên tem. Bởi tỷ giá quy đổi là 1 đồng Ngân hàng = 10đ Bộ tài chính nên mức phạt 100đ trên bộ tem bác Hồ chỉ còn 10đ từ tháng 6/1953.
Mẫu T.T kim cương màu tím trên mẫu 100đ nâu không răng trong cuốn danh mục tem bưu chính Việt Nam 1945-2005
Thật không may là tất cả những mẫu tem đưa vào danh mục tem bưu chính Việt Nam 1945-2005 do Công ty tem Việt Nam biên soạn theo quan điểm chủ quan của cá nhân tôi tất cả lại đều không phải in đè thật. Tôi có đề cập về những mẫu in đè T.T giả trong những bài viết ở gần cuối phần in đè T.T.
Bài viết này tôi viết dành để chia sẻ và tặng tới những người yêu thích tem. Tôi luôn để mở và không nghiêm cấm hành vi copy, sao chép nội dung hay ảnh từ bài viết này. Các bức ảnh cũng được tôi scan nguyên gốc từ trong bộ sưu tầm và tôi cũng không ký hay đóng dấu tên cá nhân của mình lên tất cả các bức ảnh.
Các bạn sưu tầm tem về chủ đề này cũng đừng ngần ngại liên hệ tới tôi để được trợ giúp về cách chơi dòng tem này, cách phân biệt thật giả cũng như xác định giá trị từng con tem.
Email: collectvn@gmail.com