CHO-LEN là tên người Pháp đặt, còn người Việt Nam thân thuộc với cái tên Chợ Lớn. Thời Pháp mới cai trị thì Sài Gòn và Chợ Lớn là 2 tỉnh tách biệt, tới năm 1930 mới sáp nhập vào với nhau. Ngược lại dòng lịch sử thì thành phố Chợ Lớn được thành lập ngày 6 tháng 6 năm 1865 theo nghị định của Thống đốc Nam Kỳ với diện tích nhỏ bé khoảng gần 1 km2, chỉ là một phần quận 5 hiện nay. Ngày 20/10/1879, Chợ Lớn được công nhận đô thị loại hai, ngang cấp với các thành phố như Tourane và Phnôm Pênh.
1. Thông tin về bưu cục và con dấu.
Bưu cục Chợ Lớn được thành lập sớm hơn, vào cuối năm 1864. Dấu hủy tem ban đầu sử dụng CCN4 của Bà Rịa, tới đầu năm 1876 thì dừng chuyển sang sử dụng dấu CCH (dạng 3) của Sài Gòn trong một thời gian ngắn cho tới tháng 12/1876 chuyển sang hủy tem bởi dấu ngày. Bưu điện không còn dùng CCH và CCN nữa do con dấu bị mòn và việc đóng đồng thời 2 loại dấu: (CCH, CCN) và dấu nhật ấn gây nhiều bất tiện. Kể từ tháng 12/1876, các bì thư bắt đầu chuyển sang sử dụng một loại dấu nhật ấn duy nhất vừa dùng để hủy tem và đóng trên phong bì. Còn dấu nhật ấn quân đội có dòng chữ CORR.D.ARM ở trên, chữ CHO-LEN ở dưới, ở giữa là khối ngày tháng có thể linh động tháo ra, lắp vào. Loại nhật ấn này sử dụng hai màu mực gồm: xanh và đen.
NHẬT ẤN QUÂN ĐỘI CORR.D.ARM CHO-LEN
CORR.D.ARM ở trên, CHO-LEN ở dưới
Lục giác nằm ngang, dấu hoa thị 2 bên, khối ngày tháng ở giữa
Màu sắc: xanh lam, đen
Dấu quân đội CORR.D.ARM CHO-LEN ngày 2/11/1865 màu xanh lam
Dấu quân đội CORR.D.ARM CHO-LEN ngày 12/3/1877 màu đen
2. Thống kê bì thư và vật phẩm đóng dấu CORR.D.ARM CHOLEN.
Nhật ấn quân đội bưu cục CHO-LEN được sử dụng rất ít. Cho tới nay, chúng được biết đến tồn tại trên một số bì thư và vật phẩm dưới đây:
Vật phẩm | Ngày tháng | Màu sắc con dấu | Mô tả bì thư |
Thư | 28/9/1865 | Đen | Bì thư dán cặp 10c Eagle bị hủy bởi dấu CCN4 |
Thư | 2/11/1865 | Xanh lam | Cặp 10c Eagle bị hủy bởi dấu CCN4 |
Thư | 2/1/1866 | Xanh lam | 4 tem Eagle 5c gửi đi Paris |
Thư | 2/2/1866 | Đen | Cặp Eagle 10c |
Thư | 2/3/1866 | Xanh lam | 4 tem Eagle 5c gửi đi Avignon |
Thư | 31/3/1866 | Xanh lam | Tem Eagle 20c bị hủy bởi dấu CCN4 |
Thư | 18/4/1876 | Xanh lam | Tem Eagle 25c bị hủy bởi dấu CCN4 |
Thư | 14/2/1876 | N/A | Hủy tem bởi dấu CCH |
Thư | 18/4/1876 | N/A | Hủy tem bởi dấu CCH |
Thư | 4/12/1876 | N/A | 25c Cérès hủy bởi dấu ngày tháng |
Thư | 12/3/1877 | Đen | 25c Cérès hủy bởi dấu ngày tháng, đi Canton de Montmort |
Thư | 26/3/1877 | Đen | 25c Cérès hủy bởi dấu ngày tháng, đi Évreux Eure |
Thư | 2/5/1877 | N/A | 25c Cérès hủy bởi dấu ngày tháng |
Thư | 16/5/1877 | N/A | 25c Cérès hủy bởi dấu ngày tháng |
Thư | 10/6/1881 | Xanh lam | 15c Sage hủy bởi dấu ngày tháng |
Dải 5 tem | 2/12/1878 | Đen | 5 tem chết Cérès 15c số nhỏ |
Dải 4 tem | 24/7/1878 18/11/1878 21/12/1878 | N/A | 4 tem chết Cérès 15c số nhỏ |
Dải 5 tem | 14/1/1878 | N/A | 5 tem chết Cérès 25c |
Dải 3 tem | 3/12/1877 11/3/1878 | N/A | 3 tem chết Cérès 25c |
3. Vật phẩm minh họa:
Có 2 bì cùng dán 4 tem con Ó 5c và đóng dấu nhật ấn ở các vị trí khá giống nhau, màu sắc bên ngoài bì thư cũng khá tương đồng.
Từ năm 1876 không còn sử dụng dấu kim cương CCH và CCN nữa, loại nhật ấn CORR.D.ARM bắt đầu cho phép dùng để hủy tem, bưu cục CHO-LEN cũng không ngoại lệ.
Dấu CORR.D.ARM CHO-LEN còn được đóng trên một dải 5 tem Cerès với cho mục đích sưu tập.